W Teatrze Wybrzeże trwają próby do MAPY I TERYTORIUM Michela Houellebecqa w reżyserii Eweliny Marciniak. Planowana premiera: 14 października na Dużej Scenie.

O SPEKTAKLU

Najbardziej utytułowana powieść francuskiego pisarza, laureata nagrody Goncourtów, to melancholijna, choć zarazem niepozbawiona ironii opowieść o współczesnej sztuce. Namysł nad kondycją współczesnego świata Houellebecq prowadzi tym razem nie z perspektywy burdelu z Tajlandii, a galerii sztuki w Paryżu. Ale logika tej zmiany nie jest chyba przypadkowa… Główny bohater, Jed Martin nie radzi sobie w życiu zbyt dobrze - nie potrafi nawiązywać relacji z ludźmi, z trudem podtrzymuje więzi rodzinne. Jako artysta, odnosi jednak spektakularny sukces robiąc zdjęcia map Michelin. W przygotowaniu następnej wystawy pomaga mu sam Michel Houellebecq - pisze tekst do katalogu. Wkrótce potem Houellebecq zostaje bestialsko zamordowany. Melancholijny dramat o artyście w czasach późnego kapitalizmu przeradza się w rasowy kryminał. Kto zabił? Dlaczego? I co z tym wszystkim ma wspólnego sztuka współczesna?

Zaczepiona w tradycji nowofalowego kina francuskiego, dialogująca z Godardem, ale także z klasycznym czarnym kryminałem MAPA…, to opowieść pełna refleksji nad śmiercią i przemijaniem, namysłu nad rolą artysty i sztuki w dzisiejszych czasach, tęsknoty za spełnieniem się w pełniejszej, prawdziwszej relacji z drugim człowiekiem.

Jan Czapliński o spektaklu: „Houellebecq otwiera swoją książkę znamienną sceną: oto główny bohater, Jed Martin, próbuje namalować portrety dwóch najbogatszych artystów współczesnego świata, Jeffa Koonsa i Damiena Hirsta. Nie udaje mu się - ma problem z dokończeniem twarzy Koonsa. Zły na siebie, niszczy malowany od tygodni obraz. Ale powołane w ten sposób złe duchy współczesnej sztuki będą mu towarzyszyć już do końca. Dlaczego złe? Bo rewersem i funkcją sztuki jest w tej opowieści zawsze pieniądz. Realizacja tęsknoty za sztuką, która pozwala przeżyć coś naprawdę, w oderwaniu od galerii i rosnących cen dzieł, będzie zatem wiązała się z doświadczeniami ostatecznymi - przemijaniem, śmiercią, a nawet morderstwem. I te wątki, filtrowane i katalizowane przez sztukę, są dla nas najważniejszym wątkiem w powieści Houellebecqa. Śledzimy w spektaklu opowiadaną przez pisarza artystyczną drogę głównego bohatera, Jeda Martina, a jednocześnie próbujemy zastanowić się nad tym, jak jego artystyczne wybory mogą rezonować w bieżącej sytuacji teatralnej i co sztuka Jeda może nam powiedzieć o nas samych - widzach i twórcach spektaklu. Houellebecq świetnie się do takich rozważań nadaje - jest bowiem jednocześnie ironiczny i przenikliwy, potrafi nas ośmieszyć, a za moment uwznioślić. Zderzyć mapę z terytorium. Bo oto, jak stwierdza za pośrednictwem swojego głównego bohatera Houellebecq, mapa jest ciekawsza od terytorium. Traktuje to najzupełniej dosłownie, ale postawione w tytule rozróżnienie urasta do rangi symbolu obejmującego całą powieść. Chcemy zobaczyć, gdzie można dojść, idąc za tym rozróżnieniem. Jest mapa i jest terytorium. Jest świat i są jego przedstawienia, opowieści o nim. Są dorośli i są dzieci. Jest reprezentacja i to, co reprezentowane. Ale są też miejsca pomiędzy - i wszyscy się w nich, trochę okrakiem, znajdujemy. To w nich wykluwa się opowieść o nas - pomiędzy wyobrażeniem na temat samego siebie, tęsknotą za lepszą wersją siebie, a życiową praktyką. I może taki jest sens podróży przez świat Houellebecqa - próbując wybrać między mapą i terytorium, lądujemy gdzieś pomiędzy. Houellebecq kończy swoją powieść klasycznym wątkiem kryminalnym - jest makabryczne morderstwo, są zwłoki, jest dochodzenie. Kryminał splata wszystkie powyższe wątki i tematy - w śmierci autora spotykają się drogi naszych bohaterów, ale i wszystkie pytania, które do tej pory sobie stawiali. Chcemy pobawić się konwencją kryminału i poszukać odpowiedzi na pytanie: kto zabił Michela Houellebecqa. Ale też zastanowić się nad ontologicznym wymiarem serwowanego przez Houellebecqa kryminału. W imię czego autor musi poświęcić w powieści sam siebie? Dlaczego zabójstwo Houellebecqa musiało być tak przerażające? Czy to świat wytwarza zbrodnię, czy zbrodnia wytwarza świat? Czy w odpowiednich warunkach jesteśmy gotowi uznać morderstwo za dzieło sztuki? I jeśli tak, to czy dzięki temu sztuka jest jeszcze tą ostoją, która pozwala nam przeżyć coś naprawdę?”

na podstawie powieści Michela Houellebecqa
MAPA I TERYTORIUM
Reżyseria: Ewelina Marciniak
Przekład, adaptacja i dramaturgia: Jan Czapliński
Scenografia, kostiumy, reżyseria światła: Katarzyna Borkowska
Asystentka scenografa: Paula Grocholska
Muzyka na żywo: Justyna Święs, Wojciech Urbański
Pedagog teatru: Sebastian Świąder
Video: Filip Załuska
Asystent reżysera: Michał Jaros
Inspicjent-sufler: Agnieszka Szczepaniak

W spektaklu występują: Jed Martin - Piotr Biedroń / Marek Tynda, Olga Szeremojowa - Katarzyna Dałek, Jean-Pierre Martin - Krzysztof Matuszewski, Michel Houellebecq - Michał Jaros, Franz Teller - Jacek Labijak, Marylin - Magdalena Boć, Jeff Koons - Mateusz Radoch, Damien Hirst - Piotr Zamudio-Zeidler, Alter ego Jeda - Piotr Burdzel, Alter ego Ojca - Patryk Makowski, Alter ego Olgi - Victoria Makowska, Przedmiot - Magdalena Boć, Jasselin - Marek Tynda, Helene - Justyna Święs

Planowana premiera: 14 października na Dużej Scenie

Czas: 3 godziny 10 minut (dwie przerwy)

Spektakl zalecany dla widzów od 16 roku życia.

W spektaklu zacytowano fragmenty MAPY I TERYTORIUM w przekładzie Beaty Geppert, W.A.B, Warszawa 2011

Nagrania głosowe w spektaklu wykonano dzięki uprzejmości TERCJA STUDIO.

Autorem plakatu do spektaklu jest Katarzyna Borkowska. 

Ewelina Marciniak (ur. 1984) - etatowa reżyserka Teatru Wybrzeże. Ukończyła europeistykę i dramatologię na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz reżyserię dramatu w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie. Wyreżyserowała m.in. ZBRODNIĘ Michała Buszewicza, za którą otrzymała nagrodę na 17. Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej i 11. Festiwalu Prapremier w Bydgoszczy, NOWE WYZWOLENIE Stanisława Ignacego Witkiewicza za które zdobyła główną nagrodę na 2. edycji Koszalińskich Konfrontacji Młodych m-teatr oraz MORFINĘ Szczepana Twardocha, za którą otrzymała m.in. trzy Złote Maski (w tym za reżyserie i najlepszy spektakl). Ewelina Marciniak wyreżyserowała także kontrowersyjną i szeroko komentowaną ŚMIERĆ I DZIEWCZYNĘ wg Elfriede Jelinek oraz KSIĘGI JAKUBOWE Olgi Tokarczuk. Marciniak jest również laureatką Talentu Trójki w kategorii Teatr. W Teatrze Wybrzeże Ewelina Marciniak wyreżyserowała szeroko komentowane i nagradzane AMATORKI Elfriede Jelinek (m.in. Główna Nagroda dla najlepszego spektaklu na 48. edycji Przeglądu Teatrów Małych Form KONTRAPUNKT), kontrowersyjny CIĄG Michała Buszewicza oraz znakomity PORTRET DAMY Henry'ego Jamesa za który została nominowana do prestiżowej nagrody im. Konrada Swinarskiego oraz otrzymała Nagrodę publiczności oraz Nagrodę Dziennikarzy na 17. Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Reżyserskiej Interpretacje. Laureatka Paszportów Polityki.

Katarzyna Borkowska (ur. 1974 ) - scenograf. Absolwentka krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Współpracowała z Mają Kleczewską m.in. przy takich spektaklach jak: MAKBET Shakespeare'a (Teatr im. Jana Kochanowskiego w Opolu), WOYZECK Büchnera (Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu), FEDRA Eurypidesa (Teatr Narodowy w Warszawie), OPOWIEŚCI LASKU WIEDEŃSKIEGO von Horvátha (Teatr im. Jana Kochanowskiego w Opolu), MARAT/SADE Weissa (Teatr Narodowy w Warszawie), BABEL Jelinek (Teatr Polski w Bydgoszczy) oraz z Michałem Borczuchem m.in. przy LULU Wedekinda i WERTERZE Goethego (Stary Teatr). Z Eweliną Marciniak współpracowała dotychczas przy spektaklach SKĄPIEC (Teatr Polski w Bydgoszczy), CIĄG i PORTRET DAMY (Teatr Wybrzeże) oraz ŚMIERĆ I DZIEWCZYNA (Teatr Polski we Wrocławiu).  Otrzymała Nagrodę im. Teresy Roszkowskiej dla młodego scenografa, przyznawaną przez Polski Ośrodek Międzynarodowego Instytutu Teatralnego i Fundację im. Leona Schillera (2006) oraz Nagrodę im. Leona Schillera za twórcze osiągnięcia w dziedzinie scenografii (2007).

Jan Czapliński (ur. 1987) - dramaturg, dramatopisarz, tłumacz. Studiował na wydziale wiedzy o teatrze warszawskiej Akademii Teatralnej. Stypendysta MKiDN. Z Eweliną Marciniak pierwszy raz spotkał się podczas pracy nad KSIĘGAMI JAKUBOWYMI Olgi Tokarczuk. Współpracował m.in. z Radosławem Rychcikiem (ŁYSEK Z POKŁADU IDY, DWUNASTU GNIEWNYCH LUDZI), Magdaleną Miklasz (AVENUE Q), Anetą Groszyńską (ZAPOLSKA SUPERSTAR), Piotrem Ratajczakiem (BOHATER ROKU, SZEWCY, PISZCZYK). Dwie z jego sztuk PISZCZYK (współautor z Piotrem Rowickim) oraz ZAPOLSKA SUPERSTAR znalazły się w finale Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej.